Safra kesesi taşları

Safra kesesi taşından nasıl korunulur?

Doç. Dr. Didem Öncel Yakar

Sindirim sistemi hastalıkları içinde safra kesesi sorunları toplum tarafından en merak edilen konular arasında yer almaktadır. Gerek kişisel yatkınlıklar gerek ailevi eğilimler gerek yaşam stili değişiklikleri gibi birçok nedenden dolayı safra kesesi taşı tüm dünyada son derece sık görülmektedir. Buna paralel olarak, tüm dünyada Genel Cerrahi alanında en sık yapılan ameliyatlardan biri safra kesesi ameliyatıdır. Her ne kadar oluşan safra kesesi taşlarının büyük kısmı sessiz kalarak hiçbir tedavi gerektirmese dahi, şikâyete neden olan safra kesesi taşı olan kişi sayısı o kadar fazla sayıdadır ki sadece ABD’de yılda 300.000’ün üzerinde safra kesesi ameliyatı yapılması gerekmektedir.

Bu kadar büyük bir sağlık sorunu olan safra kesesi taşlarını tedavi etmek kadar önemli bir konu safra kesesi taşlarının oluşmasının önlenmesidir. Koruyucu tıp kapsamına girebilecek bu alanda kişilerin safra kesesi taşı ve ileride buna bağlı gerekebilecek safra kesesi ameliyatından kaçınmaları için yapılabilecekler birkaç ana başlıkta toplanabilir.

Sağlıklı kilo: Sağlıkla ilgili birçok alanda olduğu gibi, safra kesesi sağlığı için ideal kilo önemlidir. Kilo fazlası olanların, yavaş ve tedrici bir planla kilo vermeleri safra kesesi taşı oluşma riskini azaltır. Sadece sağlıklı kiloya ulaşmak değil, bunun kontrollü bir şekilde sağlanması da önemlidir. Örneğin, obezite nedeniyle cerrahi geçiren hastalardaki hızlı kilo kaybı onlarda safra kesesi taşı oluşumuna neden olabilmektedir. Her konuda olduğu gibi bu başlıkta da denge ve kontrol önemlidir.

Sağlıklı beslenme: Sindirim sisteminin bir parçası olan safra kesesini korumanın en basit yolu; sağlıklı, dengeli ve besleyici gıdaların tüketilmesidir. Tüm gıda türlerini içeren, paketlenmiş yiyeceklerden uzak bir diyet uygulanmalıdır. Taze meyve- sebze, düşük-yağlı süt ürünleri, lifli gıdalar, baklagiller düzenli olarak tüketilmelidir. Karbonhidrat ağırlıklı, yoğun yağlı kızartma içeren gıdalardan uzak durulmalıdır.

Düzenli egzersiz: Fiziksel aktivite, hangi düzeyde olursa olsun, herkese önerilmektedir. Haftalık minimum 2-3 saat koşu, yüzme, takım sporu benzeri fiziksel sporların safra kesesi taşı oluşumunu azalttığı gösterilmiştir. İş gereği oturmak zorunda olunan durumlarda, belirli aralıklarla hareket etmek, uygun boşluklarda ofis ortamında yapılabilecek egzersizlerle mümkün olduğunca aktif olmak önemlidir.

Her ne kadar bu önlemler tek başına safra kesesi taşı oluşumundan, ya da takip edecek olası bir safra kesesi ameliyatından kesin olarak kaçınılmasını sağlamasa da günümüzde, verilerle destekli en geçerli koruma yöntemleri bunlardır. Sadece safra kesesi için değil, kardiyovasküler sistemden immün sisteme tüm vücut fonksiyonları için yararlı olduğu bilinen bu yaşam stilinin benimsenmesi uzun ve sağlıklı bir yaşamın temelini oluşturacaktır.