Safra kesesi taşı bitkisel yöntemlerle eritilebilir mi?

Toplumda oldukça sık görülen safra kesesi taşlarının büyük çoğunluğu ömür boyu sessiz kalır, yani kişide herhangi bir şikayete yol açmaz. Bu grup hastaya herhangi bir tedavi önerilmemektedir. Ancak safra kesesi taşına bağlı sindirim sistemi şikayeti olan hastalara cerrahi tedavi planlanır. Bu grup hastalardan ya da hasta yakınlarından en sık duyduğumuz sorulardan biri şudur: Safra kesesi taşlarında ameliyatsız tedavi mümkün mü?

Safra kesesi taşı oluştuktan ve şikayete ya da komplikasyona neden olduktan sonra uygulanması gereken standart tedavi kapalı yöntemle safra kesesinin alınması yani laparoskopik kolesistektomidir. Eğer hastaya bağlı birtakım nedenlerden ötürü cerrahi uygulanamıyor ise bir grup hastada hem safra kesesinde yeni taş oluşumunu engellemek hem de var olan taşları eritmek üzere uzun süreli ilaç tedavisi seçeneği değerlendirilebilir. Bu seçenekte safra kesesi taşlarını çözen safra asitleri ağızdan yaklaşık 12 ay boyunca düzenli kullanılır. Bu ilaçlar sadece küçük boyutta ve kolesterol içeren safra kesesi taşlarına etkilidir. Tüm tedavi süreci başarılı tamamlansa dahi 5 yıl içinde yeni safra kesesi taşı oluşum riski bulunmaktadır.

Son zamanlarda safra kesesi temizliği ya da safra kesesi detoksu adıyla yeni bir seçenek gündem olmaktadır. Belirli bir süre içinde uzamış açlık, ağızdan zeytinyağı, birtakım baharatlar ve meyve suyu içilmesi ile safra kesesi taşlarının barsağa atılmasını öngören bu yöntemin hiçbir kanıtlanmış bilimsel etkinliği yoktur. Bu detoks için zeytinyağına ek olarak limon suyu, karahindiba (Taraxacum) çayı, Çin tıbbında yaygın kullanılan kargaotu (Lysimachia herba) içeren tabletler, enginar, karnıyarık otu (Psyllium) tozu, Hint yağı (Castor oil) ile karın sargısı yapılması gibi farklı bitkilerle farklı uygulamalar öne sürülmektedir. Kullanılan içeriklerin miktarı, uygulama şekli ve süresi, başarı oranı, nüks riski ile ilgili veri olmadığı gibi bu uygulamaların kendisinin bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal gibi riskleri olduğu bilinmektedir.

Bir kez daha vurgulanması gereken bilimsel gerçek şikayete neden olmayan safra kesesi taşlarının tedavi gerektirmediğidir. Şikayete yol açmış taşlarda ise etkinliği kanıtlanmış, kalıcı iyileşme sağlayan kanıtlanmış tek yöntem cerrahidir.