Safra kesesi ameliyatı sonrası beslenmede nelere dikkat edilmeli?
Doç. Dr. Didem Öncel Yakar
Her karın içi ameliyat sonrası olduğu gibi, kapalı yöntemle safra kesesi alınması (laparoskopik kolesistektomi) sonrası erken dönemde hafif yemekler tercih edilmelidir. Yoğun öğünler karında şişkinlik, gaz sancısı gibi olumsuz etkiler oluşturabilir. Yağlı, kızartılmış, alkollü yiyecek içeceklerden ilk hafta uzak durulması, sonraki sürecin hastanın daha önceki yeme-içme alışkanlıklarına göre tedrici bir şekilde normale dönülmesi önerilir.
Safra kesesi ameliyatı sonrası erken dönemde tüm hastalar için geçerli olan tek bir diyet formülü yoktur. Hastaların tükettikten sonra rahatsızlık hissedebileceği yiyecekler arasında tereyağı, kırmızı et, krema içeren soslar, tam yağlı peynirler, baharatlı yiyecekler, kuruyemiş, tatlı ve pastalar yer alırken; süt, alkol gibi içeceklerden de kaçınılmalıdır. Ana protein kaynağı olarak ızgara tavuk, balık en sık tercih edilen öğünlerdendir.
Safra kesesi ameliyatı sonrası gerek anestezi gerek hareket kısıtlanması gerek alınan ağrı kesici ilaçların yan etkisi olarak kabızlık gelişebilir. Bu durumda kişinin, mide bulantısı olmuyorsa, günde 8-10 bardak su alması, günlük aktivitesini arttırması önerilir. Eğer doktorunuz uygun gördüyse dışkı yumuşatıcı ilaçlarla bağırsak alışkanlıklarının desteklenmesi gerekebilir.
Safra kesesi ameliyatı sonrası safranın bağırsağa akış şeklinin değişmesine bağlı olarak bazı hastalarda ishal (post-kolesistektomi diare) görülebilmektedir. Bu durum, sindirim sisteminin yeni çalışma şekline alışması ile birkaç hafta içerisinde kendiliğinden düzelir. Bu süreçte hastaların şikayetlerinin azalmasını sağlamak üzere yapılabilecek diyet modifikasyonları bulunmaktadır. Daha sık aralıklarla ve daha küçük porsiyonlarda öğün yenilebilir. Böylece gıdanın safra ile karışması için vücuda zaman tanınmış olunur. Diyetteki lif miktarının tedrici olarak arttırılması barsak alışkanlıklarının düzenlenmesine katkıda bulunur. Benzer şekilde yağdan fakir beslenme ile sindirim yükü azaltılabilir. Tüm hastalar için standart bir beslenme şeması olmamakla birlikte, bireysel alışkanlıklar ve genel öneriler göz önünde tutularak kişiye özel diyet günler içinde belirlenir. Yine de unutulmamalıdır ki, bu değişikliklere hastaların büyük çoğunluğunda sadece safra kesesi ameliyatı sonrası kısa süre ihtiyaç duyulur ve beslenme-bağırsak alışkanlıkları hızla normale döner.