Fıtık ne demektir ve türleri nedir?
Doç. Dr. Didem Öncel Yakar’ın cevabı
Fıtık (herni) etraf doku ya da kaslarda oluşan gevşeklik ya da açıklık nedeniyle organların doğal boşluklarından dışarı doğru kayması olarak açıklanabilir.
En sık fıtık görülen alanlardan biri karın duvarıdır. Doğuştan itibaren karın ön duvarında üç doğal açıklık bulunmaktadır. Bunlardan göbek deliği yenidoğan döneminde kapanırken, diğer ikisi (sağ ve sol kasık halkaları) ömür boyu açık kalır. Ancak bu iki kasık halkasından açıklıkları tamamen dolduracak şekilde kadın ve erkeklerde farklı birtakım yapılar geçer.
Karın duvarının yapısal olarak zayıf olması, ya da hayat boyu devam eden ıkınma, zorlanma, kilo alımı, gebelik, birtakım hastalıklar gibi nedenlerle karın içi basıncının artması sonucu kaslarda zayıflama ya da az önce ifade edilen üç doğal açıklık başta olmak üzere karın duvarının mevcut herhangi bir anatomik açıklık gösterdiği yerden fıtıklaşma oluşabilir.
Karın duvarı fıtıkları içinde en sık görülenler kasık fıtığı (inguinal herni), göbek fıtığı (umbilikal herni) ve geçirilmiş cerrahilere bağlı kesi fıtığı (insizyonel herni) olarak sıralanabilir. Karın ön duvarının farklı noktalarından kaynaklanan, özel isimlendirilen ve daha seyrek görülen fıtık türleri de bulunmaktadır.
Aynı şekilde göğüs boşluğu ile karın boşluğunu ayıran kas zarı diafragmada da gerek kalıtsal gerek edinsel fıtık oluşabilir.
Fıtık Türleri
Kasık Fıtığı (inguinal herni)
Göbek Fıtığı (umbilikal herni)
Ameliyat Kesi Fıtığı (insizyonel herni)
Sporcu Fıtığı
Çevre doku ya da kaslarda oluşan gevşeklik ya da açıklık nedeniyle organların doğal boşluklarından dışarı doğru kayması olarak açıklanabilecek fıtık (herni), Genel Cerrahi alanında en sık karşılaşılan hastalıklardandır. Bu grup bozuklukta en fazla görülen tip, kasık fıtığıdır (inguinal herni). Erkeklerde hayat boyu kasık fıtığı gelişme ihtimali %25’e yakındır. Bununla uyumlu olarak fıtık tamirine yönelik ameliyatlar da sıklıkla yapılmaktadır.
Fıtık tamiri için cerrahi girişim bilgileri antik Yunanistan ve Mısır’a kadar uzanmaktadır. Bu denli geçmişi olan kasık fıtığı tamirinde cerrahi teknik elbette zamanla değişime uğradı. Hastalığın kendisinden daha büyük sorunlara neden olan doku-bazlı fıtık tamiri teknikleri yerini, daha konforlu olacak ve ameliyat sonrası nüks ihtimalini azaltacak şekilde sentetik yamaların kullanıldığı gerilimsiz tekniklere bıraktı.
Günümüzde gerek kasık fıtığı gerek göbek fıtığı (umbilikal herni) tamirinde kullanılabilecek, farklı özelliklerde, birçok çeşit materyal (yama) bulunmaktadır. Hangi hastaya klasik açık yöntemle fıtık tamiri ya da minimal invaziv laparoskopik fıtık tamiri yönteminin uygulanacağı, teknik seçildikten sonra hangi yaklaşım yönteminin ve hangi prostetik materyalin seçileceği kararı ameliyat başarısını etkileyen önemli etkenlerdendir.
Doç. Dr. Didem Öncel Yakar bu bölümde fıtık konusunda uygun tanı, farklı fıtık onarım tipleri ve tedavi seçenekleri ile ilgili sizleri yönlendirecek bilgiler paylaşıyor. Hayatımızın her anında sağlık bizimle olsun.