Doç. Dr. Didem Öncel Yakar’ın cevabı

Laparoskopik kolesistektomi ameliyatı teknik olarak genel anestezi altında, özel laparoskopik görüntüleme sistemi ve ekipmanlarının bulunduğu ameliyathane şartlarında yapılır. Hastanın göbek deliğinden yaklaşık 1-2 cm.lik bir kesi ile karın boşluğuna girilerek bu alana özel bir gaz verilir (pnemoperitoneum). Bu gazın yarattığı gerilme ile karın duvarı ve organlar arasında bir boşluk oluşturularak cerrahi çalışma alanı elde edilir. Bu giriş alanından karın içine gönderilen bir kamera sistemi ile karın içi tamamen görünür hale gelir. Daha sonra direkt görüş eşliğinde iki ya da üç adet ek yerden karın içine girilir. Bu giriş yerleri ameliyat boyunca çalışma alanı olarak hizmet görür. Karın içine girildikten sonra cerrahi ekip tüm karnı gözlemler, safra kesesi ve karaciğere odaklanmadan önce karın içi organlarda gözle görülen ek patoloji olup olmadığını kontrol eder.

Bu adımdan sonra karaciğerin altına gömülmüş olan safra kesesi görünür hale getirilir, çalışma aletleri yardımıyla belirli bir pozisyona getirilerek ameliyatın en kritik safhası olan safra kesesinin kanalının (sistik kanal) bulunması aşamasına geçilir. Safra kesesinin kanalı bulunduktan sonra safra kesesi atardamarı (sistik arter) ortaya konulur. Bu iki yapı güvenle ortaya konulduktan sonra safra kesesinin alt kısmı karaciğerden ayrılarak, kritik güvenli görüntü açısı (critical view of safety-CVS) elde edilir. Bu aşama, laparoskopik kolesistektomi ameliyatının güvenle tamamlanması için zorunlu bir adımdır. Ameliyat sırasında anatomik yapıların %100 doğrulukla ortaya konulduğunun, yanlış herhangi bir yapının tehlikeye atılmadığının kanıtı olan bu aşama sağlandıktan ve belgelendikten sonra hem safra kesesi kanalı hem safra kesesi atardamarı özel metalik kliplerle kapatılarak diğer anatomik yapılarla ilişkileri kesilir. Safra kesesi tarafındaki anatomik yapıların kesilmesi, safra kesesinin özel kanama durdurucu-kesici-yakıcı aletler yardımıyla karaciğerden tamamen ayrılması ile laparoskopik kolesistektomi (kapalı yöntemle safra kesesinin alınması) ana aşamaları tamamlanmış olur.

Karaciğer yüzeyinde ya da diğer ameliyat bölgelerinde herhangi bir kanama ya da safra kaçağı olup olmadığı kontrol edilir. Karın içi hiçbir sorun olmadığı doğrulandıktan sonra göbek deliğindeki kamera diğer çalışma deliklerinden birine alınır. Göbek deliğindeki diğerlerine göre en az iki kat daha büyük olan kesi alanından karın içine özellikli bir torba gönderilir. Kamera sayesinde direkt görüş ile tamamen etraftan ayrılmış olan safra kesesi bu torba içine yerleştirilir, ucu kapatılır ve karın dışına alınır. Tüm aletlerin ve giriş yerlerinin çıkartılması sonrası karın duvarındaki ve ciltteki kesiler dikilerek ameliyat sonlandırılır.

Tüm dünyada en sık uygulanan ameliyatlardan biri olmakla birlikte, laparoskopik kolesistektomi, gerek safra kesesine ait safra kanalı gerek ana safra yollarında sıklıkla görülen anatomik değişiklikler, gerek hastalığın doğasına bağlı olarak geçirilmiş şikayetler nedeniyle o bölgede oluşan yapışıklıklar, gerek hastaların eşlik eden diğer sorunları nedeniyle, bu alanda deneyimli cerrahlar tarafından yapılmalıdır. Komplikasyon oranı düşük olmakla birlikte, özellikle safra yolu yaralanmasına bağlı sorunlar ciddi seyirli olduğundan en deneyimli cerrahların dahi her ameliyatta son derece dikkatli olduğu, tüm basamaklarını büyük titizlikle gerçekleştirdiği bir ameliyattır.

Her cerrahi konuda olduğu gibi bu ameliyatta da doğru endikasyon (ameliyat gerçekten gerekli mi?) ve doğru ekip hastanın, yakınlarının ve hekimlerin başarısında ana faktörlerdir.

Karaciğerin ürettiği ve yağların sindirimi için gerekli olan safranın bir kısmını depolamak ve konsantre etmek (yoğunlaştırmak) görevleri olan safra kesesi, ismiyle uyumlu bir şekilde karaciğerin altında bulunan kese şeklinde bir organdır. Safra içindeki kimyasal bileşimin dengesiz hale gelmesi ile oluşan safra taşları son derece sık görülmektedir. Yaklaşık her 10 kişiden birinde bulunduğu bildirilmektedir. Bu derece sık olmasına rağmen her kişide semptom oluşturmaz. Şikâyete yol açmayan safra kesesi taşlarının tedavi edilmesine de gerek yoktur. Safra kesesi ameliyatı semptom görülmesi veya hekimin diğer nedenlerle cerrahi işlem kararı vermesi durumunda gündeme gelir. Laparoskopik kolesistektomi yani safra kesesinin kapalı yöntemle çıkartılması yöntemi ile başarılı sonuçlar alınmaktadır.

Yirmi beş yılı aşkın hekimlik deneyimiyle Türkiye’nin saygın kadın cerrahları arasında yer alan Doç. Dr. Didem Öncel Yakar’ın uzmanlık alanları arasında, karaciğer naklinin yanı sıra karaciğer-safra yolları- pankreas hastalıklarının tedavisi ve laparoskopik kolesistektomi önemli bir yer tutuyor. Doç. Dr. Didem Öncel Yakar, bu bölümde sizlerden gelen soruları yanıtlıyor.

Bu alanda uzun yıllar çalışmış ve çok sayıda ameliyat gerçekleştirmiş olmanın birikimiyle, Ataşehir’de bulunan özel muayenehanemizde tanı, uygun tedavi seçimi ve ameliyat süreçlerinin yönetimi için sizlerin yanındayız. Hayatımızın her anında sağlık bizimle olsun.